Het is en blijft een lastige kwestie. Vaak kun je aan een medewerker wel zien of merken wanneer er daadwerkelijk sprake is van alcohol of drugsmisbruik. Hij of zij gedraagt zich anders, oogt warrig of is gewoon totaal niet bij de les. Maar hoe controleer je dat, als er een verbod geldt op het testen op verdovende middelen op de werkvloer? Werkgevers willen daarom wetgeving om te kunnen testen op alcohol en drugsgebruik op de werkvloer.
In diverse organisaties zorgt het gebruik van alcohol of drugs op de werkvloer voor direct gevaar. De veiligheid van medewerkers komt namelijk in het gedrang wanneer er wordt gewerkt met machines, in de logistiek of in de gezondheidszorg. Uit onderzoek van het Trimbos-instituut blijkt dat er jaarlijks 5,5 miljoen verzuimdagen worden opgenomen door alcoholgebruik. Daarnaast blijkt uit onderzoek onder 109 organisaties dat minder dan de helft van deze bedrijven aangeeft een alcohol-, drugs-, en medicijngebruik-beleid (ADM-beleid) te hebben.
Zoals gezegd is het lastig om met harde bewijzen te komen wanneer er nou wel of geen sprake is van alcohol of drugsmisbruik op de werkvloer. Dit komt omdat het heel erg lastig is om medewerkers te testen waarvan vermoed wordt dat ze alcohol of drugs hebben gebruikt. Werknemers mogen namelijk alleen testen tijdens werktijd wanneer daar specifieke wetgeving voor is. Dat is het geval voor deelnemers aan het wegverkeer, treinmachinisten, boordpersoneel van vliegtuigen, schippers en loodsen. In deze beroepsgroepen mag je testen, maar ook hier zitten een heleboel haken en ogen aan. Alleen daartoe bevoegde ambtenaren of door de Minister aangewezen personen mogen de tests afnemen. Dit komt omdat een test op alcohol of drugsgebruik als een directe inbreuk op de persoonlijke levenssfeer wordt gezien. Deze wordt beschermd door het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de Autoriteit Persoonsgegevens. Om beter grip te krijgen op het alcohol en drugsgebruik van je medewerkers kun je een ADM-beleid opstellen.
In het ADM-beleid staat hoe de organisatie omgaat met alcohol-, drugs-, en medicijngebruik in relatie tot het werk en welke afspraken er gemaakt zijn over het omgaan met problematisch middelengebruik en verslaving. In de basis bestaat een ADM-beleid uit drie verschillende facetten.
Voorkomen is beter dan genezen, zorg er dus voor dat het gebruik van alcohol en drugs niet gestimuleerd wordt op de werkvloer. Ga op een verantwoordelijke manier om met alcohol tijdens bijvoorbeeld recepties, zakelijke lunches, borrels of evenementen.
Mocht je als werkgever het vermoeden hebben dat één van jouw medewerkers kampt met een probleem op het gebied van alcohol en/of drugsgebruik, wees er dus van bewust dat deze mensen vaak een drempel ervaren om hierover te praten. Mocht de medewerker liever niet met directe collega’s praten dan is er altijd nog een vertrouwenspersoon of een bedrijfsarts waar de medewerker terecht kan met zijn of haar problemen.
Zorg altijd dat disciplinaire maatregelen de laatste stap in het beleid is. Dat betekent concreet dat je alleen sancties moet hanteren als preventie en voorlichting goed geregeld zijn. Je zou het ADM-beleid dus in principe als een soort stappenplan kunnen inrichten.
De verantwoordelijkheid op het gebied van veiligheid, gezondheid en psychosociale arbeidsbelasting is vaak voor de preventiemedewerker. Wanneer er medewerkers op de werkvloer zijn die onder invloed zijn van drugs of alcohol komt de veiligheid vaak in het gedrang. Met onze praktische cursus tot preventiemedewerker leer jij de arbeidsveiligheid binnen je organisatie te waarborgen. Wil je meer weten? Download dan onze brochure.
Download de brochure van onze cursus Preventiemedewerker en ontvang uitgebreide informatie over de cursus, de invulling per lesdag en het programma!
De taken van een Preventiemedewerker zijn divers, dat kan afhankelijk zijn van wat u afspreekt met uw werkgever. Wettelijk zijn er drie taken van een Preventiemedewerker vastgelegd.
Als werkgever mag je een preventiemedewerker aanwijzen, maar er is wel instemming nodig van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging.