Scriptie: Brand! En dan? – Brand in zorginstellingen
In de scriptie ‘Brand! En dan?’ van Bas Wolvers, Hoger Veiligheidskundige, is bekeken hoe de zelfredzaamheid van bewoners van GGZ instellingen voor begeleid wonen bij brand verbeterd kan worden.
De afgelopen jaren is veel aandacht geweest voor branden in zorginstellingen. Aangezien bewoners van de GGZ-instellingen vaak kwetsbare mensen zijn met zowel psychische als fysieke beperkingen die gedurende langere tijd – soms hun hele leven – in deze instellingen verblijven, en vaak verminderd zelfredzaam zijn, is het belangrijk dat zij zo goed mogelijk voorbereid worden op een eventuele brand. Door medicatie kunnen bewoners suf of traag reageren, of niet wakker worden van het brandalarm. Ook kunnen er bewoners zijn die zich onbewust zijn van de risico’s die hun gedragingen opleveren.
Reacties
Enkele reacties op een brand(melding) kunnen zijn: hevige angstgevoelens, paniekreacties zoals verstoppen, verstijven of agressie, verminderd begrip van de ernst van de situatie, een fascinatie door de brand, tegenwerking van de hulpverlening, zelf brand veroorzaken (al dan niet moedwillig). Tot slot kunnen lichamelijke beperkingen zoals slechthorendheid, slechtziendheid en verminderde mobiliteit ook voor een verminderd waarnemingsvermogen of verminderd vluchtvermogen leiden. Voorlichting en voorbereiding van deze mensen op dergelijke situaties kan slachtoffers helpen voorkomen.
In het onderzoek van Wolvers wordt bezien hoe bewoners effectief kunnen worden voorbereid op brand. Het doel van de voorbereiding en voorlichting aan bewoners is het vergroten van de zelfredzaamheid. Uitgangspunt is dat bewoners zichzelf zo snel mogelijk in veiligheid kunnen brengen, en alleen dan in het gebouw blijven of proberen te blussen wanneer dit geen extra gevaar voor henzelf of anderen met zich meebrengt. De volgende probleemstelling staat daarbij centraal:
Welke maatregelen moeten getroffen worden om niet ambulante bewoners die gedurende langere tijd binnen GGZ Noord Holland Noord instellingen voor begeleid-wonen verblijven beter voor te bereiden op brand?
Visie
Als eerste is het belangrijk voor GGZ-instellingen om een duidelijke visie te ontwikkelen en te benoemen met betrekking tot het voorbereiden van de bewoners. Op basis van deze visie wordt een beleid opgesteld. Dit beleid moet jaarlijks geauditeerd worden en waar nodig bijgewerkt door middel van de Plan Do Check Act cirkel.
Ook is het belangrijk om de huidige zelfredzaamheid van alle bewoners te onderzoeken (een nulmeting). Hierbij moet er gekeken worden naar de kennis die bewoners al hebben van brand en de bijbehorende gevaren en naar de reactie die zij kunnen vertonen bij brand(meldingen), sterk rekening houdend met psychische aandoeningen.
Vervolgens moeten er realistische scenario’s opgesteld worden. Deze worden stap voor stap geoefend met bewoners en bedrijfshulpverleners.
Bewoners
Bewoners dienen betrokken te worden bij BHV oefeningen. Werk hierbij met een stapsgewijze benadering om de hoeveelheid informatie/stress te beperken. Zo kan eerst de herkenning van een brand(melding) geoefend worden (ontruimingsalarm, rook, vlammen), en vervolgens de vereiste actie (ontruimen naar de verzamelplaats, juiste en veilige blussing, ramen en deuren sluiten, bevelen BHV opvolgen.
Bepaal, indien van toepassing, welke bewoners normaal gesproken de leidersrol in een woongroep hebben. Er is een goede kans dat deze mensen ook bij een brand deze rol op zich zullen nemen. Hier kan eventueel gebruik van gemaakt worden door hen de ontruiming te laten starten in afwachting van de BHV. Laat bewoners zelf de regie houden over starten en stoppen van de oefening. Evalueer na elke oefening en pas de vervolgoefeningen op de uitkomsten aan. Betrek bewoners, in afwachting van het nieuwe beleid, nu al bij geplande oefeningen en trainingen.
Alhoewel het begrijpelijk en logisch is dat een organisatie zich bij het opstellen van haar brandveiligheidsbeleid in eerste instantie laat leiden door wetgeving en financiële overwegingen, is het erg belangrijk om de gevolgen van het ontbreken van beleid op dit gebied niet uit het oog te verliezen. Een optimale voorbereiding van zowel medewerkers als bewoners kan ertoe leiden dat er minder slachtoffers zullen vallen. Dat dit zowel vanuit menselijk als vanuit zakelijk oogpunt een doel op zich is moge duidelijk zijn.
Actueel
Onze nieuwste artikelen
23/09/2024
Fedec zet koers naar de toekomst van duurzaamheid: Kennissessie over Milieuprestatie Gebouwen tijdens het congres 'Het Energielabel van de Toekomst'
Stel een vraag