Hoe veilig is rubbergranulaat (kunstgraskorrel) nu echt? - Is kunstgras kankerverwekkend?
Een nieuw Amerikaans onderzoek heeft aangetoond dat er geen verband bestaat tussen kanker en kunstgraskorrels (rubbergranulaat). Allereerst is het belangrijk te noemen dat we het hier niet hebben over kanker in zijn algemeen maar over ‘malignant lymphoma’ ofwel kwaadaardige lymfomen’. Rubbergranulaat is hot, iedereen heeft er een mening over. Ieder artikel en onderzoek wordt met de nodige media aandacht gepubliceerd maar wat zijn de feiten tot dusver?
Kunstgras kankerverwekkend?
De ECHA (European Chemicals Agency) geeft aan dat er sprake is van een veilige leefomgeving, maar deze niet prefect is. Een rapport uit februari 2017 toont aan dat rubbergranulaat enkele stoffen bevat die kankerverwekkend zijn. Stoffen die vaak worden aangetroffen in de gerecycleerde rubbergranulaat zijn onder andere;
- polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s);
- metalen;
- weekmakers (ftalaten);
- vluchtige organische koolwaterstoffen (VOS);
- semi-vluchtige organische koolwaterstoffen (SVOC’s).
Toch wordt er gesproken over ‘a low level of concern’.
Onzekerheid
De ECHA spreekt over onzekerheid omdat er twijfels zijn over de hoeveelheid en kwaliteit van de geïmporteerde afgedankte banden in de EU. Hoewel de industrie ECHA heeft verteld dat de hoeveelheden geïmporteerde afgedankte banden die voor de productie van rubbergranulaat worden gebruikt, klein waren, kon dit niet worden geverifieerd aan de hand van Eurostat gegevens. “We weten hoeveel banden er zijn geïmporteerd, maar we weten niet met welk doel, dus we kunnen niet verifiëren of ze worden gebruikt om rubbergranulaat te maken of niet. Het detail dat we nodig hadden om deze onzekerheden weg te nemen, is er simpelweg niet!”
Waarom dan toch veiligheidsvoorschriften?
Er zijn honderden monsters genomen van meer dan honderd locaties in ten minste vijf EU landen waaronder Finland, Italië, Portugal, Verenigd Koningrijk en Nederland. De meeste monsters kwamen trouwens uit Nederland. De concentraties van de stoffen in rubbergranulaat zijn minder relevant. In theorie, als de temperatuur stijgt, kunnen sommige van de vluchtigere stoffen sneller en in grotere hoeveelheden verdampen, waardoor het waarschijnlijker wordt om ze in te ademen of om door de huid te worden opgenomen. Dit betekent ook dat er in de zomermaanden andere blootstellingswaarden kunnen worden gemeten dan bijvoorbeeld in februari.
Aanbevelingen
Er zijn veel aanbevelingen gericht op de spelers op het veld, persoonlijke hygiëne, schoonmaken van snij- en schaafwonden en niet inslikken van de korrels. De belangrijkste aanbeveling van ECHA zijn echter niet gericht op spelers, maar op regelgevers.
- Deze benadering is al in overweging 50 van bijlage XVII bij REACH opgenomen, die de hoeveelheid PAK’s in rubberartikelen beperkt. De rubberen korrels die als invulling in kunstgras worden gebruikt, vallen hier echter niet onder omdat ze onder REACH eerder als mengsels dan als artikelen worden beschouwd. De EU moet wijzigingen in REACH overwegen, zodat rubbergranulaat alleen wordt geleverd met zeer lage concentraties PAK’s en andere relevante gevaarlijke stoffen.
- Eigenaren en exploitanten van velden moeten de concentraties van PAK’s en andere stoffen in de rubberkorrels op hun velden meten en deze informatie op een begrijpelijke manier beschikbaar stellen;
- Producenten van rubberkorrels moeten richtsnoeren ontwikkelen om fabrikanten en importeurs van gerecycleerde rubberinvulling hun materiaal te helpen testen;
- Europese sportverenigingen en clubs moeten samenwerken met producenten om ervoor te zorgen dat veiligheidsinformatie voor rubberkorrels in kunstgras op begrijpelijke wijze wordt gecommuniceerd voor de spelers en het grote publiek;
- Eigenaars en exploitanten van bestaande binnenvelden met rubberen korrelvullingen moeten zorgen voor voldoende ventilatie;
- Spelers moeten basale hygiënemaatregelen nemen na het spelen op kunstgras dat gerecycleerde rubberkorrels bevat.
Tot slot nog een klein feitje
In mei 2017 is het kunstgrasveld van sportcomplex de Toekomst (Ajax Amsterdam) voorzien van een nieuw hybride systeem. Tijdens de voorbereiding van de sanering van het oude veld kwam naar voren dat de sporttechnische laag van dit veld bestond uit een mengsel van zand, steagran en rubber. Uit het vooronderzoek is gebleken dat zowel de sporttechnische laag als een gedeelte van het onderbouwzand is verontreinigd. Dit was de reden om de ombouw naar het nieuwe veld uit te voeren volgens de BRL7000 richtlijn.
Kortom: Bij een renovatie of ombouw van kunstgrasvelden kan er sprake zijn van vreemde materialen in de bodem. Hierdoor zal de wet bodembescherming in werking treden en de renovatie of ombouw als saneringslocatie worden aangemerkt.
De vraag of kunstgras kankerverwekkend is wordt dus nog vervolgd. We moeten het blijven onderzoeken want dat tot nu toe alle smaragden groen zijn geeft geen zekerheid dat er ooit een blauwe gevonden gaat worden.
Actueel
Onze nieuwste artikelen
Stel een vraag