Arbobalans 2020: de belangrijkste cijfers op een rijtje
TNO heeft eind vorige week de Arbobalans 2020 gepresenteerd. Dit tweejaarlijkse door TNO uitgevoerde onderzoek geeft op basis van cijfers van TNO, het CBS en het RIVM een beeld van de arbeidsomstandigheden en werkgerelateerde gezondheid van werkenden. Ook geeft het onderzoek inzicht in het arbobeleid in bedrijven in Nederland. De gepresenteerde cijfers dateren van vóór de COVID-19 pandemie. We hebben de belangrijkste punten voor u verzameld.
De arbeidsomstandigheden zijn het beste voor werknemers met een vaste arbeidsrelatie en voor zzp'ers
Van alle werkenden hebben zzp’ers en werknemers met een vaste arbeidsrelatie de meest gunstige arbeidsomstandigheden. Zzp’ers hebben ongeveer dezelfde fysieke en omgevingsbelasting als werknemers met een vast contract, maar ervaren veel minder psychosociale belasting. Wanneer naar de blootstelling aan arbeidsrisisco’s van werknemers zonder vaste arbeidsrelatie wordt gekeken, moeten we concluderen dat vooral uitzendkrachten ongunstig scoren op fysieke belasting, omgevingsbelasting (met een stijgende blootstelling aan gevaarlijke stoffen), werkdruk en intern ongewenst gedrag (door collega’s of leidinggevenden).
Verplichtingen vanuit de Arbowet
Het percentage organisaties dat aan de onderzochte wettelijke verplichtingen uit de Arbowet voldoet is in 2019 wat gestegen ten opzichte van 2014. Steeds meer bedrijven zien het belang van veilig werken. Voldoet uw organisatie aan de verplichtingen vanuit de Arbowet?
RI&E
Nagenoeg de helft van alle organisaties, met name kleine ondernemingen, heeft naar eigen zeggen in 2019 een RI&E. Met een actuele RI&E geeft u als werkgever aantoonbaar invulling aan uw zorgplicht en brengt u arbeidsrisico’s in kaart. Onze ervaren veiligheidsdeskundigen ondersteunen u graag bij de risico inventarisatie en evaluatie, inclusief Plan van Aanpak en periodieke opvolging en zo nodig verdiepende RI&E’s!
Preventiemedewerker
Daarnaast voldeed ruim een kwart van de bedrijven niet aan de verplichting tot het aanstellen van een preventiemedewerker. Lees ook: Hoe kies ik de juiste Preventiemedewerker?
Bedrijfsarts
Steeds meer bedrijven hebben de verplichting tot het kunnen inschakelen van een bedrijfsarts of arbohulpverlener geregeld. Dat ging in 2014 om 73,8% van de bedrijven en is 79,7% in 2019.
Arbeidsongevallen
Het aantal ongevallen over de afgelopen jaren blijft onverminderd te hoog: in 2019 verzuimden 114.000 werknemers (1,5%) van werk door een arbeidsongeval.
Algehele gezondheid
De zelfgerapporteerde algehele gezondheid wordt onder het merendeel van de werknemers als goed ervaren, maar is in 2019 ten opzichte van 2014 licht afgenomen (van 82% naar 79%). Dit wordt vooral verklaard vanuit de stijging in burn-outklachten over deze periode.
Beroepsziekten
De kans op een beroepsziekte onder Nederlandse werknemers neemt toe; met name op psychische beroepsziekten. Ieder jaar hebben beroepsziekten circa 4.100 werkgerelateerde sterfgevallen tot gevolg, waarvan bijna driekwart (mede) als gevolg van blootstelling aan stoffen (circa 3.300 gevallen per jaar). De meeste sterfgevallen treden na het pensioen op. De kosten die samenhangen met beroepsziekten zijn meer dan verdubbeld: van 1,2 miljard euro in 2014 naar 2,5 miljard euro in 2018.De opleiding Middelbare Arbeidshygiëne geeft de benodigde verdieping om lange-termijn-risico’s in kaart te brengen, te beoordelen en te beheersen. Aan bod komen taken gericht op het voorkomen van gezondheidsschade bij blootstelling aan onder meer chemische, biologische, fysische en fysieke factoren.
Maatregelen tegen werkdruk en werkstress
Werkdruk en werkstress wordt door veel werkgevers (55% in 2019) gezien als een belangrijk arbeidsrisico en wordt ook vaak genoemd in combinatie met nieuwe maatregelen die de afgelopen twee jaar zijn genomen. Werkgevers geven aan dat ze voor de aanpak van werkdruk en werkstress redelijk algemene maatregelen hebben getroffen zoals ‘ruimte bieden’ en ‘het onderwerp in functioneringsgesprekken of werkoverleg bespreekbaar maken’. Desalniettemin noemen in 2019 werknemers ‘aanpak van werkdruk en werkstress’ nog steeds het vaakst als hen wordt gevraagd of zij behoefte hebben aan maatregelen of aanvullingen op wat er nu reeds in de bedrijven wordt gedaan.
Bijna 2 op de 10 medewerkers (17%) heeft in 2019 burn-out klachten gehad. Al deze cijfers dateren van vóór de Coronacrisis. Steeds meer onderzoeken laten zien dat werkenden de werkdruk ten tijde van thuiswerken en coronamaatregelen als (zeer) hoog ervaren. Momenteel berichten verschillende mediakanalen dat er een hoos aan burn-out klachten verwacht wordt, ten gevolge van deze crisis. Dit voorspelt niet veel goeds voor de continuïteit en gezondheid van uw organisatie.
Het is, op grond van artikel 3, tweede lid, van de Arbeidsomstandighedenwet, primair de verantwoordelijkheid van de werkgever om zijn werknemers te beschermen tegen psychosociale arbeidsbelasting. De werkgever moet hiertoe passende maatregelen treffen. De wetgever laat werkgevers vrij in de keuze voor deze maatregelen. Het aanstellen van een vertrouwenspersoon kan een belangrijk onderdeel van dit beleid zijn.
Op dit moment ligt er een initiatiefwet in de Tweede Kamer “Wet vertrouwenspersonen” om de Arbowet aan te passen. Deze wet pleit voor het wettelijk recht op toegang tot een vertrouwenspersoon van een werknemer. De werkgever dient hierin te voorzien door één of meerdere vertrouwenspersonen aan te stellen (via de OR).
Actueel
Onze nieuwste artikelen
Stel een vraag